นิราศสุพรรณ

นิราศสุพรรณแต่งขึ้นในราวปี พ.ศ.๒๓๗๔ ในระหว่างที่ท่านจำพรรษาอยู่ที่วัดสระเกศ วัตถุประสงค์ในการเดินทางคือเพื่อหาแร่ชนิดหนึ่ง ที่สามารถนำมาแปรธาตุชนิดอื่นได้ พูดง่ายๆ คือท่าน "เล่นแร่แปรธาตุ" นั่นเอง

นิราศเรื่องนี้เป็นเพียงเรื่องเดียวของท่านที่แต่งเป็นโคลง ทำนองจะลบคำสบประมาทว่าท่านแต่งได้แต่เพียงกลอน ในนิราศเรื่องนี้ เราจะพบท่านสุนทรภู่แต่งโคลงกลบทไว้หลายต่อหลายรูปแบบ และโคลงที่มีสัมผัสในเหมือนอย่างกลอนที่ไม่เหมือนใครอีกด้วย นอกจากนี้ยังพบว่า ท่านสุนทรภู่ใช้คำเอกโทษ โทโทษ เปลืองที่สุด ด้วยหมายจะคงความหมายดังที่ต้องการ ส่วนการรักษารูปโคลงเป็นเพียงเรื่องรอง ทำให้ได้รสชาติในการอ่านโคลงไปอีกแบบหนึ่ง เพราะต้องเดาด้วยว่าท่านต้องการจะเขียนคำว่าอะไร

การเดินทางครั้งนี้เหนื่อยยากหนักหนาแทบจะเอาชีวิตไม่รอด สุดท้ายก็ไม่ได้อะไรกลับมา ท่านได้เขียนเตือนบุตรหลานทั้งหลาย ในโคลงก่อนบทสุดท้ายของนิราศ คือบทที่ ๔๖๑ ว่า:

หวังไว้ให้ลูกเต้า	เหล่าหลาน
รู้เรื่องเปลืองป่วยการ	เกิดร้อน
อายุวัฒนะขนาน	นี้พ่อ ขอเอย
แร่ปรอทยอดยากข้อน	คิดไว้ให้จำฯ

อนึ่ง ในการคัดลอกโคลงนิราศสุพรรณมาลงไว้ที่นี้ ผู้จัดทำได้ดัดแปลงคำบางคำจากต้นฉบับของกรมศิลปากร เพราะมีหลายคำที่สะกดผิดเพี้ยนไปจากคำในปัจจุบัน จนกระทั่งการอ่านครั้งแรกจับคำไม่ได้ ทั้งนี้จะแปลงเฉพาะคำที่ผิดเพี้ยนมากจริงๆ เท่านั้น ส่วนคำที่ผิดเพี้ยนเพียงเล็กน้อย และคำที่แปรรูปไปในตำแหน่งเอกโทษ โทโทษ จะคงไว้ตามเดิม ทั้งนี้ด้วยมุ่งหมายให้ผู้อ่านสามารถติดตามเรื่องราว การผจญภัยของท่านสุนทรภู่ได้อย่างสนุกสนานและราบรื่น

(๑) ๏ เดือนช่วงดวงเด่นฟ้า จรูญจรัดรัศมีพราว ยามดึกนึกหนาวหนาว เย็นฉ่ำน้ำค้างย้อย	ดาดาว พร่างพร้อย เขนยแนบ แอบเอย เยือกฟ้าพาหนาวฯ
(๒) ๏ มหานากฉวากวุ้ง ชุ่มชื่นรื่นรุกขีสอง คุกคิดมิศหมายครอง กล้าตกรกเรื้อซ้ำ	คุ้งคลอง ฝั่งน้ำ สัจสวาดิ ขาดเอย โศกทั้งหมางสมรฯ
(๓) ๏ ขอฝากซากสวาดิสร้อย ไว้ที่ท่าสาคร ศาลาน่าวัดภร ใครที่พี่เป็นผี้	สุรธร เขตนี้ พี่ฝาก มากเอย พี่ให้อไภยเจริญฯ
(๔) ๏ จำร้างห่างน้องนึก สองฝ่ายชายหญิงยวน หวังชายฝ่ายหญิงชวน กลเช่นเล่นซักเสร้า	น่าสวน ยั่วเย้า ชื่นเช่น เหนเอย เสพเผื้อนเฟือนเกษม ฯ
(๕) ๏ เลี้ยวลัดวัดษเกษก้ม กุฏศพนบมานดา เดชะพระกุศลภา เสวยศุกทุกค่ำเช้า	คมลา เกิดเกล้า พ้นโลก โอกฆเอย ช่องชั้นสวรรยางคฯ
(๖) ๏ เชิงเลนเปนตลาดสล้าง โอ่งอ่างบ้างอิดเกลือ หลีกล่องช่องเล็กเหลือ ออกแม่น้ำย่ำถุ้ม	หลักเรือ เกลื่อนกลุ้ม ลำบาก ยากแฮ ถี่ฆ้องสองยามฯ
(๗) ๏ แซ่เสียงเวียงราชก้อง หง่งหงั่งระฆังขาน สังแตรแซ่เสียงประสาร ยามดึกครึกครื้นก้อง	กังสดาน แข่งฆ้อง สังขีด ดีดเอย ปี่แก้วแจ้วเสียงฯ
(๘) ๏ วัดเลียบเงียบสงัดหน้า ขุกคิดเคยพญายาม รวยรินกลิ่นสไบทราม สูรกลิ่นสริ้นกลอนพร้อง	อาราม แย่งน้อง สวาดร่วง ทรวงเอย เพราะเจ้าเบาใจฯ
(๙) ๏ เจริญบุญสุรธรไว้ สืบสวัสสัฐาภร เชิญทราบกาพกลกลอน จำขาดชาตินี้แล้ว	ให้สมร ผ่องแผ้ว กล่าวกลิ่น ถวินเอย คลาดน้องของสงวนฯ
(๑๐) ๏ วัดแจ้งแต่งตึกตั้ง เคยปกนกน้อยคอน เคยลอบตอบสารสมร จำจากพรากนุชน้อง	เตียงนอน คู่พร้อง สมานสมัคร รักเอย นกน้อยลอยลมฯ
(๑๑) ๏ สาวแก่แม่ม่ายแม้น ขอเดชะพระวรุณ ยามดึกนึกส่งบุญ วัดช่วยอวยสวัสดิขู้	มีคุณ ราชรู้ แบ่งฝาก มากเอย คิดพร้องสนองเพลงฯ
(๑๒) ๏ ยนฉนวนหวนนึกน้ำ พระธินั่งบันลังทอง ชำระพระนิพนสนอง สริ้นแผ่นดินปกเกล้า	เนตรนอง ที่เฝ้า เสด็จสนิด ชิดเอย กลับร้างห่างฉนวนฯ
(๑๓) ๏ แบ่งบุญสุรธรเชื้อ สืบซ่างทางพุทพง ถวายพระหริรักทรง ลุโลกโมฆเมืองแก้ว	ชิณวง ผ่องแผ้ว สารภิเศศ เสวตรเอย กิจร้ายหายสูรฯ
(๑๔) ๏ อีกองมงกุฎิเกล้า สืบกษัตรขัติยบำรุง ถวายพระอนิสงพดุง สิ่งโศกโรคเรื่องแค้น	เขากรุง รอบแคว้น พเดชเฟื่อง กเดื่องเอย ขจัดผ้ายวายเขนฯ
(๑๕) ๏ ท่าช้างหว่างค่ายล้อม ครั้งพระโกฎโปรฐประทาน เคยอยู่คู่สำราน เหนแต่ที่หมีได้	แหล่งสถาน ที่ให้ ร่วมเย่า เจ้าเอย ภบน้องครองสงวนฯ
(๑๖) ๏ วังหลังครั้งหนุ่มเหน้า เคยอยู่ชูชื่นเชย ยามนี้ที่เคยเลย ต่างชื่นอื่นแอบเคล้า	เจ้าเอย ค่ำเช้า ลืมภัก พี่แฮ คลาศแคล้วแล้วหนอฯ
(๑๗) ๏ คิดคำลำฦกไว้ เคยรักเคยร่วมเรือน อย่าเคืองเรื่องเราเยือน ใครที่มีชู้ชู้	ใคร่เตือน ร่วมรู้ ยามแก่ แม่เอย ช่วยช้ำคำโคลงฯ
(๑๘) ๏ เลี้ยวทางบางกอกน้อย บ้านเก่าเย่าเรือนแพ เงียบเหงาเปล่าอกแด ลำฦกนึกรักร้อง	ลอยแล พวกพ้อง ดูแปลก แรกเอย เรียกน้องในใจฯ
(นาคบริพันธ์) (๑๙) ๏ สาวเอยเคยอ่อนหนุ้ม ออมสนิทชิดกลิ่นหอม ไกลห่างว่างอกตรอม เลยอื่นขึ้นครองไว้	อุ้มสนอม กล่อมให้ ออมตรึก รฦกเอย ใคร่หว้าหน้าสวนฯ
(๒๐) ๏ ยนย่านบ้านบุตั้ง ขุกคิดเคยชมจรร ยามยากหากปันกัน มีคู่ชูชื่นหน้า	ตีขัน แจ่มฟ้า กินซีก ฉลีกแฮ นุชปลื้มลืมเดิมฯ
(๒๑) ๏ เสียดายสายสวาดโอ้ รักพี่มีโทษกร จำจากพรากพลัดสมร เสียนุชดุจทรวงต้อง	อาวร กับน้อง เสมอชีพ เรียมเอย แตกฟ้าผ่าสลายฯ
(นาคบริพันธ์) (๒๒) ๏ เคราะกำจำห่างน้อง หวนนึกดึกเคยวอน คิดไว้ไม่ห่างจร หากจิตรมิศหลายหน้า	ห้องนอน ค่อนหว้า ห่อนจาก ล่าน้องหมองหมางฯ
(๒๓) ๏ เดือนตกนกร้องเร่ง เยี่ยมยอดยุคุนททรง เดือนดับลับโลกคง จันพี่นี้ลับหน้า	สุริยง ส่องฟ้า คืนขึ้น อีกเอย นับสริ้นดินสวรรฯ
(๒๔) ๏ วัดปขาวคราวรุ่นรู้ ทำสุรทสอนเสมียน เดินรวางรวังเวียน เคยชื่นกลืนกลิ่นสร้อย	เรียนเขียน สมุทน้อย หว่างวัด ปขาวเอย สวาดิห้างกลางสวนฯ
(๒๕) ๏ เห็นเรือนเพื่อนรักร้าง โอ้อกอาดูรโดย ดูสวรป่วนจิตรโหย แลลับกลับชาติม้วย	แรมโรย ทเวดด้วย หาดอก สร้อยเอย ไม่ได้ใกล้กลายฯ
(๒๖) ๏ บางบำรุบำรุงแก้ว แก้วเนตรเชษฐาชรา ถือบวดตรวจน้ำภา ชาตินี้พี่แคล้ว	กานดา ร่างแล้ว ภพชาติ อื่นเอย คลาศค้างห่างสมรฯ
(๒๗) ๏ บางรมาดมิ่งมิดครั้ง บอกบทบุญยังพยาน ประทุนประดิศถาน แหวนประดับกับผ้า	คราวงาน พยักหน้า แทนฮ่อง หอเอย พี่อ้างรางวันฯ
(๒๘) ๏ สงสารสายเนตรน้อง ลเนตรพี่เพียงฝอยฝน จวนรุ่งร่ำสอื้นจน คราวเคราะเพราะน้องต้อง	นองชล เฟ่าน้อง จำจาก แจ่มเอย พยุกล้าสลาตันฯ
(๒๙) ๏ สวรหลวงแลสล่างล้วน เคยเสด็จวังหลังมา ข้าหลวงเล่นปิดตา เห็นแต่พลับกับสร้อย	พฤกษา เมื่อน้อย ต้องอยู่ โยงเอย ซ่อนซุ้มคลุมโปงฯ
(๓๐) ๏ วัดพิกุนกรุ่นกลิ่นเกลี้ยง แรกรุ่นรวยมาไล เรียนร้อยค่อยสอดไหม ร้อยคล่องต้องนั่งเน้น	กลอยใจ ไส่เหล้น เหมือนแน่ และเอย นวดฟั้นท่านครูฯ
(๓๑) ๏ บางขวางข้างเขตแคว้น สองฟากหมากมพร้าวผล หอมรื่นชื่นเช่นปน เคลิ้มจิตคิดว่าใกล้	แขวงนน พรรไม้ แป้งประ ปรางเอย กลิ่นเนื้อเจือจรรฯ
(๓๒) ๏ เชิงสวรล้วนรักน้ำ ลูกดกรกเรื้อไบ รักร้ายฝ่ายตนไกล เดจลูกถูกยางนิ้ว	คล้ำไคล บิดพลิ้ว กลัวรัก นักเอย หนิดเนื้อเหลือดันฯ
(๓๓) ๏ บางกรวยตรวดน้ำแบ่ง ส่งนิ่มนุชนิพพาน จำจากพรากพลัดสถาน เห็นแต่คลองน้องแคล้ว	บุญทาน ผ่องแผ้ว ทิ้งพี่ หนีเอย คลาศเลื่อนเดือนปีฯ
(๓๔) ๏ บางศรีทองคลองบ้านเก่า สีเพชผัวสีทอง เลื่องฦาชื่อเสียงสนอง คลองคดลดเลี้ยวชี้	เจ้าคลอง ถิ่นนี้ สำเหนียก นามเอย เช่นไสร้ไสทองฯ
(๓๕) ๏ ล่วงทางบางบ้านเรียด สองฝั่งพรั่งพฤกษา ไม้ปลูกลูกดอกดา ทรงกลิ่นรินรื่นข้าง	ริมชลา สลับสล้าง ดกดาษ กลาดเอย ขอบคุ้งฟุ้งขจรฯ
(๓๖) ๏ รอกแตแลลอดเลี้ยว นกหกจกจิกโจน ยางเจ่าเหล่ายางโทน โฉบฉาบคาบปลาได้	โลดโผน จับไม้ ท่องเที่ยว เหยี่ยวเอย ด่วนขึ้นกลืนกินฯ
(๓๗) ๏ บางกร่างข้างคุ้งค่าม บางขนุนขุนกอง ของสวนส่วนเจ้าของ สาวแก่แม่ม่ายบ้าง	เขตคลอง ก่อสร้าง ขายน่า ท่าเอย บกน้ำลำเรือฯ
(๓๘) ๏ โรงหิบหนิบอ้อยออด สองข้างรางรองเรียง อ้อยไส่ไล่ควายเคียง อกพี่นี้ชอกช้ำ	แอดเสียง รับน้ำ คู่วิ่ง เวียรเอย เช่นอ้อยย่อยรยำฯ
(๓๙) ๏ หีบหันนั้นและเหล้ ขู่ข่มเหงหักหาร เข้าพวกคิดอ่านพาล กลหีบหนิบนิดเน้น	กระลาการ ห่อนเว้น เอาผิด พ่อเอย นึกช้ำน้ำใจฯ
(๔๐) ๏ บางคูเวียงเสียงสงัดล้วน เวียงชื่อศรีท้าวไท เวียงราชคลาดแคล้วไกล ยามยากจากเมืองทั้ง	สวนไสว ท่านตั้ง กลับรฦก นึกเอย ถิ่นปลื้มลืมกเษมฯ
(๔๑) ๏ บางม่วงทรวงเศร้าคิด ม่วงเกบมม่วงสวน ม่วงอื่นรื่นรันจวน ม่วงหม่อมหอมห่วนหน้า	เคยชวน ศุกรย้า จิตไม่ ใคร่แฮ เสน่เนื้อเจือจรรฯ
(๔๒) ๏ จันต้นผลห่ามให้ แมลงภู่วู่เวียนตอม เพียงพี่ที่สุดถนอม พร้องชื่อรื้อเสียวเศร้า	หวนหอม ไต่เคล้า เสน่ห์แจ่ม จรรเอย โศกร้างห่างจรรฯ
(๔๓) ๏ ล่วงทางบางใหญ่บ้าน เลี้ยวล่องคลองเล็กลอย สองฝั่งพรั่งพฤกษพลอย แลเหล่าชาวสวนหน้า	ด่านคอย เลื่อนช้า เพลินชื่น ชมเอย เสน่ห์น้องคลองสนอมฯ
(๔๔) ๏ คลองคดลดเลี้ยวล้วน เกะกะรเรือรอ คดคลองช่องแคบพอ คนคดลดเลี้ยวล้ำ	หลักตอ ร่องน้ำ พายถ่อ พ่อเอย กว่าน้ำลำคลองฯ
(๔๕) ๏ ล่วงย่านบ้านวัดร้าง ตกทุ่งถึงคลองโยง วัดใหม่ธงทองโถง ควายลากฝากเชือกไขว้	เรือนโรง หย่อมไม้ ที่ติด ตื้นแฮ เคลื่อนคล้อยลอยเลนฯ
(๔๖) ๏ คนขี่ตีต้อนเร่ง ถอนถีบกีบกอมตกาย เหนื่อยนักชักเชือกหงาย คนหวดปวดป่วนโอ้	รันควาย โก่งโก้ แหงนเบิ่ง เบือนแฮ สอึกเต้นเผ่นโผนฯ
(๔๗) ๏ ทุกข์ใดในโลกล้น ไม่เท่าควายลากเรือ หอบฮักจักขุเจือ มนุษย์ดุจติดค้าง	ล้ำเหลือ รับจ้าง เจิ่งชุ่ม ชลเอย เฆี่ยนเร้าเอาเงินฯ
(๔๘) ๏ สังเวชเหตุด้วยทรัพย์ พาสัตว์วัตนสงสาร ตรวดน้ำร่ำศีลทาน จงสุขทุกค่ำเช้า	ศฤงคาร โศกเศร้า ทั่วสัตว์ สวัสดิ์เอย ชาติพ้นชนมานฯ
(๔๙) ๏ ข้างคลองสองฝั่งเฟื้อย คาแฝกแซกเซียดแซม ในพุ่มกุ่มกกแกม นกหกวกเวียนหว้อน	เฟือยแขม ซับซ้อน กอย่า รย้าแฮ วิ่งเต้นเผ่นโผนฯ
(๕๐) ๏ นกกกรุมกลุ้มเกลื่อนท้อง คุ่มคุ่มสุ่มสับปลา ขยอกขยอกกลอกเหนียงพา ศีรษะกระกรุมโล้ง	ทุ่งนา ปากโง้ง เพื่อนเที่ยว เกรียวแฮ เล่ล้านบ้านเราฯ
(๕๑) ๏ นกกทุงฝูงใหญ่กลุ้ม ลอยเลื่อนเคลื่อนคลอประคอง คิดเช่นเล่นลำคลอง สอนว่ายฝ่ายพี่เฝ้า	กลางหนอง คู่เคล้า คลอนุช น้อยเอย ฝึกน้องคล่องใจฯ
(๕๒) ๏ กาน้ำดำแหวกหว้าย คาบขยอกขแยงกิน เด็กโห่โผล่พลุนบิน ยางกรอกดอกบัวแซ่	วาริน เก่งแท้ บ่เปียก ปีกแฮ สนั่นร้องซ้องเสียงฯ
(๕๓) ๏ กาเหยี่ยวเที่ยวว้าว่อน ร่อนร่ายหมายมัจฉา ขุนนางอย่างเฉี่ยวกา โจมจับปรับไหมใช้	เวหา โฉบได้ กินสัตว์ สูเอย เช่นข้าด่าตีฯ
(๕๔) ๏ ยางเจ่าเซาจับจ้อง กินเล่นเป็นภักษา กระลาการท่านศรัทธา บนทรัพกลับกลืนกล้ำ	จิกปลา สุขล้ำ ถือสัตย์ สวัสดิ์แฮ กล่าวคล้ายฝ่ายยางฯ
(๕๕) ๏ ออกแควแม่น้ำปาก แตนด่านบ้านเรือนโรง ชื่อลานตากฟ้าโถง เย็นย่ำน้ำค้างฟุ้ง	คลองโยง เรียดคุ้ง ทุ่งรอบ ขอบแฮ ฟากฟ้าสากลฯ
(๕๖) ๏ ชาวบ้านร้านเรือกตั้ง แต่ปากว่าตากฟ้า กว้างขวางทร่างวัดวา ริมฝั่งพรั่งผักบุ้ง	ตากปลา เฟื่องฟุ้ง ไว้ช่อง คลองแฮ ยอดแย้มแซมไสวฯ
(๕๗) ๏ รอนรอนอ่อนอกโอ้ เลี้ยวเหลี่ยมพระสุเมรุลง มืดคลุ้มพุ่มไผ่พง เสียงพึ่งหึ่งหึ่งหน้า	อัสดง ลับฟ้า พี่เปลี่ยว เดียวเอย นึกคร้ามหวามถวิลฯ
(๕๘) ๏ ทางเปลี่ยวเลี้ยวล่องคุ้ง ย่อมย่านบ้านกระจันจรร เงียบเหงาเปล่าทรวงกระสัน จรรอื่นชื่นแต่หน้า	เขตคัน กจ่างฟ้า โศกสอื้น อกเอย ใช่เนื้อเจือจรรฯ
(๕๙) ๏ ลำภูดูหิ่งห้อย เหมือนเม็ดเพชรรัตน์ราย วับวับจับเนตรสาย วับเช่นเห็นหิ่งห้อย	พรอยพราย รอบก้อย สวาดิสบ เนตรเอย หับหม้านนานเห็นฯ
(๖๐) ๏ ถึงย่านบ้านฝั่งข้าม หมอเท่าเจ้าเล่ลวง ใช้เล่นเช่นกับดวง บ่วงรักดักพี่ต้อง	โขลงหลวง ล่อคล้อง เนตรนุช พี่เอย ติดให้ใช้แรงฯ
(๖๑) ๏ ล่องทางบางบ้านส แปรชื่อครือจรรจร เรือนตั้งฝั่งสาคร บ้านไร่ใครหนอแกล้ง	ศรีธร แจ่มแจ้ง คนเงียบ เลียบแฮ กล่าวอ้างอย่างจรรฯ
(๖๒) ๏ ยามดึกครึกครื้นลั่น ถึงย่านบ้านขโมยมล จรเข้เร่คำรน มุ่งเขม่นเห็นขุ้มขุ้ม	ลมฝน มืดคลุ้ม ร้องฮุ่ม ฮูมแฮ แข่งขู้ฟูลอยฯ
(๖๓) ๏ ราตรีหนีตเข้เค่า เด็กหนุ่มสุ่มเรือโดย ฝนปรำพร่ำเปรียะโปรย ต่างง่าพร้าขวานมุ้ย	บ้านขโมย ด่วนพุ้ย ปรายสัต สนัดแฮ มุ่งทุ่มกุมภาฯ
(๖๔) ๏ น่ากลัวตัวตเค่ขู้ ฮืดฮาดฟาดฟูฟอง เคียงคู่สู่สมสอง ยาวใหญ่ไล่โลดเลื้อย	ฟูขนอง ฟ่องเฟื้อย สังวาด สวาดแฮ เล่นน้ำปล้ำขนองฯ
(๖๕) ๏ เด็กน้อยคอยขเหม้นมุ่ง ว่าตเข้ขบกัน บูรานท่านว่าสัน- ปีหนึ่งจึ่งงอกต้อง	มองมัน ปกับท้อง ดานสัตว์ กำหนัดแฮ ติดค้างนางเมียฯ
(๖๖) ๏ หนีศึกว่าปะซุ้ม ได้กับเราแล้วเหลือ หลบตเข้เค่าจอดเรือ บกก็เสือเรือซ้ำ	เซิงเสือ หลากล้ำ ริมเขต ขโมยแฮ สัตเข้เฉโกฯ
(๖๗) ๏ รุ่งเช้าเบาอกสริ้น ลาย่านบ้านขโมยหมาย น้ำขึ้นรื่นลมชาย ทางเปลี่ยวเสียวทรวงซ้ำ	โศรกสบาย มุ่งข้าม เฉื่อยส่ง ตรงเอย สัตว์น้ำคล่ำขนองฯ
(๖๘) ๏ บางปลาตาบ้านอยู่ สองฮ่องสองเรือนราย ชาวป่าน่านอนสบาย มีคู่อูเข้าด้วย	หญิงชาย ร่ายกล้วย บ่ครั่น ตวันเอย ดั่งนี้ที่สบายฯ
(๖๙) ๏ ซ้ายขวาป่าไผ่ซุ้ม สองฝั่งรังรำราม แพงพวยผักบุ้งงาม บนบกนกกับเนื้อ	เซิงหนาม รกเรื้อ งอนทอด ยอดเอย หว่างไม้ไผ่สลอนฯ
(๗๐) ๏ บางปสีที่ถ่านตั้ง เผาไผ่ไม้ซากราย หนุ่มสาวเหล่าหญิงชาย ดำทมื่นทื่นหน้า	ตวงซาย เรียดถ้า เช่นพูด อูดเอย แนบน้องลองโลมฯ
(๗๑) ๏ นาวาคลาเคลื่อนคล้อย ล่วงย่านบ้านบางรกำ สาวหนุ่มสุ่มส้อนทำ ปลาติดปลิดปลดได้	ลอยลำ รกไม้ แทงพวก ฉมวกแฮ ดุกต้องช่อนชโดฯ
(๗๒) ๏ บางยุงคุ้งลาดล้วน ลงปลักทลักทลาย ดำผุดฟูดฟาดหงาย ลูกเล็กเด็กเลี้ยงปล้ำ	เหล่าควาย เล่นน้ำ แหงนเบิ่ง เทิ่งแฮ ปล่อยห้อยอควายฯ
(๗๓) ๏ เขาควายรายร่องนิ้ว ว่าพญาพาลีทยาน ศีรษะกระบือกระบาน นึกเช่นเป็นรอยนิ้ว	นิทาน นานเอย ยุดพลิ้ว บั่งบั่ง ยังแฮ เหนี่ยวเน้นเห็นรอยฯ
(๗๔) ๏ บ้านไซไซใหญ่ย้อย คิดเช่นเล่นต้นไซ ผูกกิ่งชิงช้าไกว เคยขี่พี่กับน้อง	สร้อยไสว แซ่ซ้อง แกว่งชัก เชือดเอย แนบเนื้อเจือใจฯ
(๗๕) ๏ เลยทางบางบ้านแห่ง เดิมว่าเตาเผาปูน อาภัพลับชื่อสูร อกพี่นี้และได้	หินมูล ป่นไว้ เสียเปล่า เราเอย ดุจอ้างอย่างปูนฯ
(๗๖) ๏ ถึงคลองร้องเรียกบ้าน ลำฦกนึกถึงดวง เงียบเหงาเปล่าเปลี่ยวทรวง อุ้มรักหนักอกถ้า	บางหลวง ดอกฟ้า แสนเทวษ ทุเรศเอย เทียบเถ้าเขาหลวงฯ
(๗๗) ๏ บางน้อยพลอยนึกน้อย น้อยแนบแอบอกเคย เนื้อน้อยค่อยสนอมเชย น้อยแต่ชื่อหฤาเจ้า	น้องเอย คู่เคล้า เชือนชื่น อื่นแม่ จิตรน้อยลอยลมฯ
(๗๘) ๏ บางหวายท้ายคุ้งช่อง แดนนครไชยศรี เข้าแดนสุพรรณบุรี ทุ่งท่าป่ายุงริ้น	คลองมี สุดสริ้น รื้อเปลี่ยว เดียวเอย รกเรื้อเบื่อชมฯ
(๗๙) ๏ ชุมนักผักตบซ้อน บอนสุพรรณหั่นแกง บอนบางกอกดอกแสลง บอนปากยากจะแก้	บอนแซง อร่อยแท้ เหลือแหล่ แม่เอย ไม่สริ้นลิ้นบอนฯ
(๘๐) ๏ บางสามศาลเจ้าทร่าง อารักศักดิ์สิทธิ์วัง สุขีที่ข้าหวัง กำจัดศัตรูแม้น	ปางหลัง แว่นแคว้น วานช่วย ด้วยแฮ มุ่งร้ายตายเองฯ
(๘๑) ๏ ถึงบ้านด่านดักตั้ง สองพี่น้องคลองแคว ตลิ่งตลิบโตล่งแล สริ้นไผ่ในแขวงถุ้ง	ฝั่งกระแส ค่ามคุ้ง ตานสลับ สล้างเอย ถิ่นอ้อกอแขมฯ
(๘๒) ๏ ปลาชุมกลุ้มเกลื่อนท้อง ลอยเล่นเห็นคนถลา สลิดสลาดสลับปลา กระดี่กระดิกกระเดือกดิ้น	ธารา หลบสริ้น ช่อนดุก พลุกแฮ กระโดดเหล้นเห็นตัวฯ
(๘๓) ๏ นานาปลาว่ายเคล้า สีเสียดซิวกระโสงเสือ เพลี้ยตภากตะเพียนเหลือ กริมกระตรับนับร้อย	คลอเรือ ซ่าสร้อย หลายหลาก มากเอย เร่หว้ายรายเรียงฯ
(๘๔) ๏ แก้มช้ำดำที่แก้ม ดูเคลื่อนเหมือนจนำ แรกรักปรักปรางประจำ ช้ำเช่นปลาอย่าต้อง	แต้มดำ แนะน้อง จุมพิต นิดเอย แต่งแต้มแก้มสมรฯ
(๘๕) ๏ เนื้ออ่อนห่อนซู่เนื้อ อ่อนแอบแนบอกอิง นวลจันนั่นนวลจริง นวลที่พี่กลืนกล้ำ	น้องหญิง อุ่นล้ำ แต่ชื่อ ฦาเอย กลิ่นเนื้อเหลือนวลฯ
(๘๖) ๏ ปลาใหญ่ไล่เลี้ยวฮุบ ฮืดฮาดฟาดโผงผาง ปลาค้าวเหล่าสวายคาง กโฮ่โผล่ผุดขล้ำ	หวดหาง พ่นน้ำ เบือนบิด เบี้ยวแฮ เคลื่อนคล้อยลอยแลฯ
(๘๗) ๏ บางซอกอไผ่ล้อม บ้านบ่มีสีซอ เรือใกล้ไผ่พุ่มภอ ไผ่เบียดเอียดออดอ้อย	หลายกอ สักน้อย พยุโยก โชกแฮ เอื่อยอ้อซออินทร์ฯ
(๘๘) ๏ ทุ่งกว้างทางเปลี่ยวโอ้ สองฝั่งฝ่ายวิหกา เร่ร่อนว่อนเวหา นกเถื่อนเหมือนจะร้อง	อาทวา กู่ก้อง หาเหยื่อ เรียกให้คนชมฯ
(๘๙) ๏ ถึงที่สีสนุกนั้น สนุกแต่ชาวบ้านเคย พวกพี่ที่จากเชย สนุกที่ดูสูเจ้า	น้องเอย ค่ำเช้า ชวดสนุก ทุกข์แม่ สนุกเถ้านั้นเองฯ
(๙๐) ๏ ชุมแท้แต่สวะเฟื้อย ลอยเลื่อนเกลื่อนกลาดกลาง ซ้อนซับทับถมทาง เรือขัดตัดฟันค้ำ	เฟือยตวาง กลบน้ำ ที่แคบ ค่อยกว้างทางจรฯ
(๙๑) ๏ แหลมคุ้งทุ่งเถื่อนไม้ ถึงย่านบ้านตเภาทลาย เดิมที่นี่เป็นชาย เรือสัดพลัดมาต้อง	ไรราย ทลุท้อง ทเลหาด ลาดแฮ ติดเข้าตเภาทลายฯ
(๙๒) ๏ แลลิ่วทิวทุ่งต้น ลิบลิบลมปลิวปลาย เล่คนคัดปีกฉาย เรี่ยเรี่ยเตี้ยต่ำแจ	ตานราย ไปล่แปล้ เฉิบเช่น เห็นแฮ พิศให้ใจเพลินฯ
(๙๓) ๏ บางปลาร้าปลาคล่ำน้ำ คนเหล่าเชาปมงมอง สุ่มซ่อนช้อนฉะนางปอง เหม็นเน่าคาวปลาร้า	ลำคลอง มุ่งข้า ปิดเรือก เฝือกแฮ เรียดคุ้งคลุ้งโขลงฯ
(๙๔) ๏ ริมน้ำทำทีขึ้น เกล็ดติดตัวตีนตา คิดคู่สู่เสน่หา โคลนเช่นเป็นแป้งแต้ม	ขอดปลา ตมูกแก้ม หอมชื่น รรื่นเอย ติดเนื้อเหลือหอมฯ
(๙๕) ๏ บางสแกแลสล่างงิ้ว เรียงฝั่งดังฉัตรฉาย งิ้วไม้ใช่งิ้วสาย งิ้วพี่ที่แน่งน้อย	ทิวราย แช่มช้อย สวาดิเช่น เห็นเอย นึกหน้าอาไลยฯ
(๙๖) ๏ ยามยลต้นงิ้วป่า นึกบาปวาบวับหวาม คงจะปะงิ้วทราม งิ้วกับพี่หมีแคล้ว	หนาหนาม วุ่นแล้ว สวาดิเมื่อ ม้วยแฮ คึ่นงิ้วลิ่วสูงฯ
(๙๗) ๏ ถึงบ้านคันชั่งแท้ เพียงพี่ที่ดำรง เคยคู่ซู่ซื่อตรง ยามยากจากพวกพ้อง	เที่ยงตรง รักน้อง สัจคิด สนิทเอย พี่ให้ใจหายฯ
(๙๘) ๏ เหลียวซ้ายฝ่ายฝั่งเฟื้อย พงไผ่ไม้รำไร แลขวาป่าแฝกไฟ ลิบลิ่วทิวท้องถุ้ง	เฟือยไสว รอบคุ้ง ฟอนเรียน เกรียนแฮ ถิ่นกว้างวางเวงฯ
(๙๙) ๏ ถึงย่านบ้านกุ่มข้าม วัดเก่าเศร้าโทรมแรม ผู้ใดไม่ซ่อมแซม เพียงพี่ที่อ้างว้าง	ตามแหลม รกร้าง สร้างวัด สวัสดิ์เอย ทเวทให้ใจหายฯ
(๑๐๐) ๏ ลมตกนกว้าว่อน โฉบฉาบคาบปลากิน ค้อนหอยค่อยคุ้ยดิน ถิบถ่อกรอปีกจ้อง	ร่อนบิน กู่ก้อง เดินซ่อง มองแฮ จ่อมน้ำปล้ำปลาฯ
(๑๐๑) ๏ ถึงบางนางแม่หม้าย เปลี่ยวเปล่าเศร้าหมองมัว คราวใครใคร่ฝากตัว พร้อมจิตคิดจะได้	ไร้ผัว หม่นไหม้ ต่อม่าย หมายเอย ดับหม้ายกลายมีฯ
(๑๐๒) ๏ ตวันออจรเข้ฟู่ ยาวใหญ่ไล่เรือเรียง เด็กตวาดผาดแผดเสียง มันบ่หยุดผุดหว้าย	คู่เคียง เราะท้าย แซ่สุ่ม ขยุมเอย วู่คว้างขวางเรือฯ
(๑๐๓) ๏ เดชะพระพุทธิเจ้า เคยชนะพญามาร รฦกถึงจึ่งบันดาน จรเค่เหห่างแคล้ว	เข้าฌาน แม่นแล้ว ดุจเช่น เห็นแฮ คลาดคล้อยถอยหนีฯ
(๑๐๔) ๏ ถึงช่องคลองน้ำชื่อ เข้าตอกออกดอกตำรา คิดสบพบถ้ำมหา นึกจะปลงคงได้	กฤษณา ว่าไว้ สนุกแน่ แม่เอย กระดากเจ้าเฝ้าหวงฯ
(๑๐๕) ๏ บางเลนเป็นที่หลุ้ม แปลงปลักคลักคงคา ไทเจ๊กเดอใหญ่พา บุญส่งจงหลีกพ้น	แหล่งปลา ขุ่นข้น พวกซ่อน ช้อนเอย ทุกถั้วตัวปลาฯ
(๑๐๖) ๏ บางบัวบ้านชื่อพร้อง นึกเช่นเห็นบัวคำ เค่าเหนียวเกี่ยวมาทำ คราวเคราะห์เพราะเกี่ยวข้อง	สนองนำ คู่พร้อง แทนเค่า เจ้าเอย ขัดค้างขวางเชิงฯ
(๑๐๗) ๏ ลมเรื่อยเฉื่อยชื่นใช้ ถึงย่านบ้านดารา สองเรือนเพื่อนพูดจา คิดใคร่ได้ชิดเชื้อ	ใบดลา รกเรื้อ เจ่านั่ง รวังเอย ช่วยเฝ้าเหย้าเรือนฯ
(๑๐๘) ๏ ใบร่มลมเรื่อยแหล้น เหล่าหนุ่มชุ่มชื่นพา อิเหนาเค่ามลกา ฟังเสนาะเพราะพร้อง	ลีลา เพื่อนร้อง กลเม็ด มากแฮ พรักพร้อมซ้อมเสียงฯ
(๑๐๙) ๏ ถึงชีปขาวย่านบ้าน ชีไม่เห็นกาดำ เชาบ้านย่านนั้นทำ ซางแต่คำพร่ำพร้อง	โบรำ ตื่นร้อง แทงพวก ฉมวกแฮ ชื่อนี้ชีปขาวฯ
(๑๑๐) ๏ ขาวอื่นหมื่นสิ่งล้วน แพรพ่าฟ้าดินดาว ขาวดูครู่เดียวคราว ขาวบ่เบื่อเนื้อน้อง	นวลขาว ดุจพร้อง หนึ่งเบื่อ เหลือแฮ น่วมนิ้วผิวขาวฯ
(๑๑๑) ๏ คุ้งขวางบางบ้านชื่อ ทางทิศทุกตำบล อยู่กลางหว่างมณฑล คนเปลี่ยนเพี้ยนชื่อแย้ง	ชี้หล บอกแจ้ง ทางร่วม รวมแฮ ย่านนี้ยีหนฯ
(๑๑๒) ๏ บางปลาม้าป่าอ้อ ไม้ไผ่ใหญ่สลวยลำ ชาวบ้านย่านนั้นทำ ปลูกผักฟักแฟงเลื้อย	กอรกำ สล่างเฟื้อย ที่ไร่ ไว้แฮ ลูกห้อยย้อยไสวฯ
(๑๑๓) ๏ ถึงคุ้งโพกระก้ม โพอยู่บูรานนาน ชื่นชุ่มพุ่มพิศดาร ขออย่าให้ไภยแผ้ว	กราบกราน เนิ่นแล้ว เดชะ พระเอย ผ่องพ้นกลโกงฯ
(๑๑๔) ๏ โคกครามนามที่บ้าน เขียวชุ่มฉอุ่มงาม เหมือนสีที่นุชทราม เห็นแต่ครามนามบ้าน	หิว่านคราม กิ่งก้าน สวาดิฮุ่ม พุ่มเอย ไสบเจ้าเศร้าสูนฯ
(๑๑๕) ๏ สวนหงส์วงวัดพร้อม รื่นรอบขอบบริเวณ เคกเยาเล่ากนเกน ใช่ที่มีสวนสอ้าน	พระเณร หว่างบ้าน ก้องที่ กฎีแฮ ชื่ออ้างปางหลังฯ
(๑๑๖) ๏ ตลาดแก้วแถวถิ่นตเข้ ตลิ่งตลาดแต่ล้วนหนาม แก้วอื่นหมื่นแสนทราม รักแต่แก้วแววฟ้า	ตนขาม สนับหญ้า สู้สละ ปละเอย จะเฝ้าเคล้าสนอมฯ
(๑๑๗) ๏ ถึงวังตาเพชอ้าง ไผ่พุ่มซุ้มเซิงรัง ตาเพชเหตุใดวัง ฤาว่าตาเพชเชื้อ	ปางหลัง รกเรื้อ มีเล่า เจ้าเอย ชาติท้าวเจ้าเมืองฯ
(๑๑๘) ๏ สวนขิงตลิ่งแต่ล้วน พริกเทศเม็ดอร่ามเหลือ กล้วยปลูกสุกห่ามเครือ คิดคู่อยู่สวนได้	สวนมเขือ เรื่อไหร้ ครบซ่ม มยมเอย แต่งต้มซ่มตำฯ
(๑๑๙) ๏ บ้านยอดยอดไม้สะพรั่ง ยอดยื่นชื่อช่อผกา ยอดอื่นหมื่นแสนดา ยอดรักจักหาบ้าง	ฝั่งชลา กิ่งคว้าง ดาษทอด ยอดแฮ บ่ได้ใจหายฯ
(๑๒๐) ๏ ลุดลชนบทบ้าน โรงเจ๊กตั้งริมตีน นั่งนับทรัพย์สิ่งสิน เมียช่างสางสลวยล้ำ	ขนมจีน ท่าน้ำ สยายเพ่า เล่าแฮ สลับผู้หูหนางฯ
(๑๒๑) ๏ โพคอยโพขึ้นอยู่ ปากช่องคลองชลาเฉลียง บ้านตั้งฝั่งน้ำเรียง แลรอบขอบแหลมคุ้ง	คู่เคียง ลัดถุ้ง รายอยู่ หมู่แฮ เขตบ้านตาลรายฯ
(๑๒๒) ๏ ถึงหน้าท่าน้ำวัด ฦาเลื่องเบื้องบูราน หวานอื่นคลื่นไส้นาน หวานแต่น้ำคำน้อง	มนาวหวาน ร่ำพร้อง นักเบื่อ เหลือแม่ เสนาะน้ำคำหวานฯ
(๑๒๓) ๏ ทับขี้เหล็กเด็กว่าต้ม ครั้นแต่งแกงต้มเกลือ พริกขิงสิ่งใส่เจือ ขมขื่นคลื่นไส้นั้น	ขมเหลือ กลบคั้น จิบอร่อย น้อยฤา แต่น้ำคำขมฯ
(๑๒๔) ๏ วัดฝางอ้างชื่อไว้ ฝางย่อมย้อมแพรยาง แดงสุกถูกแดดหมาง อกพี่ที่แค้นขั้ง	ใช่ฝาง ยิ่งขรั้ง หมองคร่ำ ดำแฮ ขู่คร้ำน้ำฝางฯ
(๑๒๕) ๏ ท่าระหัดพัดน้ำท่วม หันกลับขับคงคา ใคร่จ้างช่างรหัดหา อกพี่ที่ร้อนให้	ท้องนา คึ่นได้ ห่อนพบ หลบเอย รหัดน้ำพร่ำพรมฯ
(๑๒๖) ๏ ถึงบางนางสุกน้อง สุขพี่ที่ร่วมเรือน ยามสุขทุกปีเดือน ยามทุกสุขกาหล้อน	นามเหมือน เพื่อนร้อน ได้อยู่ คู่เอย หล่นเหน้าเปล่าดายฯ
(๑๒๗) ๏ ถึงย่านยายท้าวที่ ฦาข่าวเจ้าสิงทรง คิดใคร่ไถ่ถามองค์ แม่ม่ายหมายเคียงขู้	ผีลง สอดรู้ อารักษ์ ประจักษ์เอย คบเผื้อนเชือนไฉนฯ
(๑๒๘) ๏ ท่าโขลงโขลงช้างค่าม พลอยถูกผูกกูบโยง ลืมเถื่อนเพื่อนร่วมโรง พี่เที่ยวเดียวโดดคล้าย	ตามโขลง แย่ท้าย รักยศ หมดแฮ คชร้างห่างโขลงฯ
(๑๒๙) ๏ บ้านตั้งฝั่งน้ำที่ ลาวอยู่รู้เสียงสนอง ปลูกผักหักฟืนตอง หูเจาะเหมาะแต่หน้า	กฎีทอง เหน่อช้า ตามเถื่อน เพื่อนแฮ แน่งน้อยกลอยใจฯ
(๑๓๐) ๏ โคกม่อก่ออิฐตั้ง เผาม่อก่อไฟเริง ม่อมีที่พะเพิง อกพี่ที่ร้อนเถ้า	เตาเพลิง เร่งเร้า เพื่อนเหล่า เผาแฮ ถ่านกลุ้มรุมแรงฯ
(๑๓๑) ๏ ถึงรยะสระโปยชหญ้าน ผ้านุ่งถุงทบยาว กลีบกลับวับแวมวาว เด็กว่าฟ้าแลบชม้าย	บ้านลาว ย่างย้าย แวบแวบ แทบแฮ มุ่งค้อนงอนงามฯ
(๑๓๒) ๏ ถึงท้ายชายน้ำตก ที่ลุ่มขุมรางรอง หน้าแล้งแฮ่งนาหนอง ชลเนตรเชษฐาผร้ำ	รกคลอง รับน้ำ น้ำตก ซกแฮ เช่นน้ำตกบางฯ
(๑๓๓) ๏ ควันเย็นเห็นหาดหน้า เมืองสุพรรณบุรี ศาลตั้งฝั่งนที โรงเล่าเขาต้มค้าง	ท่ามี รกร้าง ที่หาด ลาดแฮ ขอบคุ้งหุงสุราฯ
(๑๓๔) ๏ ผู้รั้งตั้งรั้วรอบ เป็นหมู่ดูงัวควาย สาวสาวเหล่านุ่งลาย จ้ำม่ำลำสันสอ้าน	ขอบราย ไขว่บ้าน แล้วหม่อม มอมเอย อาบน้ำปล้ำปลาฯ
(๑๓๕) ๏ กรมการบ้านตั้งตลอด ต่างต่อล้อเลื่อนเกียร เรือริมหาดดาษเดียร ของเหล่าเชาสวนใต้	ตลิ่งเตียน เก็บไว้ รดะปัก หลักแฮ แต่งตั้งนั่งขายฯ
(๑๓๖) ๏ ฝั่งซ้ายฝ่ายฟากโพ้น มีวัดพระรูปบูราณ ที่ถัดวัดประตูสาร หย่อมย่านบ้านขุนช้าง	พิศดาร ท่านสร้าง สงฆ์สู่ อยู่เอย ชิดข้างสวนบันลังฯ
(๑๓๗) ๏วัดกระไกรใกล้บ้านที่ ถามเหล่าชาวสุพรรณ ทองประศรีที่สำคัญ เดิมสนุกทุกวันนี้	ศรีประจัน เพื่อนชี้ ข้างวัด แคแฮ รกเรื้อเสือคนองฯ
(๑๓๘) ๏ ประทับหน้าท่าสิบเบี้ย หว่างวัดฝาโถสถาน มหาโพทโบสถ์วิหาร พิมพิลาไลยสร้าง	บูราณ ถิ่นร้าง หักทับ ยับเอย สืบขู้สูพรรณฯ
(๑๓๙) ๏ สงสารบ้านวัดร้าง เสียงแต่นกหกโหย อกพี่ทีเดียวโดย เข้าเรื่องเมืองร้างเศร้า	แรมโรย ค่ำเช้า ด้วยแก่ แม่เอย โศกซ้ำรำจวนฯ
(๑๔๐) ๏ นอนค้างข้างคุ้งถัด ครั้นรุ่งมุ่งเดินไพร ไหว้พระป่าเรไร ริมรอบขอบเขื่อนล้อม	วัดกระไกร พรั่งพร้อม ร่มรรื่น ชื่นเอย สะล่างไม้ไพรพนมฯ
(๑๔๑) ๏ น้อยน้อยพลอยชื่นชี้ ครึมครึกพฤกษาไสว ผลิดอกออกผลใบ รอกกระแตแลแหล้น	ชมไพร แว่นแคว้น รบัดชื่น รื่นเอย โลดเต้นเผ่นผยองฯ
(สระล้วน) (๑๔๒) ๏ แจ้วแจ้วจักกระจั่นจ้า หริ่งหริ่งเรื่อยเรไร แซงแซวส่งเสียงใส แหนงนิ่งนึกนุชน้อง	จับใจ ร่ำร้อง ทราบโสต นิ่มเนื้อนวลนางฯ
(๑๔๓) ๏ พิกุนบุนนากแก้ว หอมชื่นรื่นลำดวนดง สาวหยุดพุทธิชาดทรง หนุ่มหนุ่มรุมเก็บหน้า	กาหลง ดอกรย้า เสาวรส สดเอย สนุกโน้มโถมชิงฯ
(๑๔๔) ๏ เด็กได้ไส้ห่อผ้า เห็นไก่ไล่ลัดเฉลียง ล้มลุกสนุกสำเนียง หน้าผากฝากบวมเบี้ยว	พับเฉียง ลดเลี้ยว สนั่นโห่ โร่เอย บ่เว้นเผ่นผยองฯ
(๑๔๕) ๏ นกร้องก้องกิ่งไม้ แลลับกรับเสียงวัง ค้อนทองป่องเป๋งดัง กอไผ่ไก่ขันแจ้ว	ใบบัง เวกแหว้ว ดุจเคาะ ฆ้อนแฮ แจ่มเจื้อยเฉื่อยเสียงฯ
(๑๔๖) ๏ ขึ้นโขดโบสถ์เก่าก้ม พระป่าเรไรยล ยอกรหย่อนบาทบน ปลั่งเปล่งเพ่งพิศพริ้ม	กราบยุคล อย่างยิ้ม บงกช แก้วเอย พระหนั้งดังองค์ฯ
(๑๔๗) ๏ เทียนธูปบุพชาติบ้าง นึกพระเสด็จมา ลิงเผือกเลือกสมอพวา ช้างเผือกเลือกผึ้งทั้ง	บูชา ยับยั้ง ถวายไว่ ใกล้แฮ กิ่งไม้ไหว้ถวายฯ
(๑๔๘) ๏ ขอเดชะพระพุทธิเจ้า อตส่าห์มาเช้าเย็น ปรารถนาว่าจะเป็น บุญช่วยด้วยให้ได้	จงเห็น ยากไร้ ปเจกพุท ธะภูมิเอย ดุจข้าอาวรณ์ฯ
(๑๔๙) ๏ ยังไปไม่พ้นภพ ขอปะพระศรีอาร กราบถึงซึ่งพระนิพาน ขอสุขทุกข์โศกเศร้า	สงสาร อีกเหล้า ผ่ายภาก หน้าเอย สิ่งร้ายหายสูญฯ
(๑๕๐) ๏ อนึ่งเจ้าเหล่าเล็กล้วน หมายมั่งดังพิศถาน ขอให้ใส่นามขนาน กลั่นชุบอุประถำล้วน	ลูกหลาน ถี่ถ้วน ตาบพัด สวัดิเอย ลูกเลี้ยงเที่ยงธรรม์ฯ
(๑๕๑) ๏ เย็นรอนอ่อนเกศก้ม จากวัดตัดตรงมา ค้างคืนตื่นเช้าคลา ติดแก่งแข็งข้อค้ำ	กราบลา แม่น้ำ คลาดเคลื่อน เรือเอย ขัดข้องต้องเข็นฯ
(๑๕๒) ๏ เลี้ยวหนึ่งถึงบ้านชื่อ โพใหญ่ไม้บูราณ สองฝั่งพรั่งพฤกษตาล ท่าลาดหาดทรายตื้น	โพคลาน ร่มชื้น โตนดพุ่ง สูงเอย ตลิ่งล้วนสวนมเขือฯ
(๑๕๓) ๏ ศีรษะเวียงเสียงแซ่ล้วน แก่หนุ่มสุ่มปลาฉาว ผ้าบ่นุ่งพุงขาว เด็กด่วนชวนเพื่อนค้ำ	พวนลาว แช่น้ำ ขวยจิต รอิดเอย ค่ามให้ไกลลาวฯ
(๑๕๔) ๏ โพหลวงห้วงน้ำฦก ปะแต่ลาวเปล่าเปลือย อาบน้ำคล่ำริมเฟือย เด็กเกลียดเบียดเบือนหน้า	ไหลเนือย ปลอดผ้า ฝูงหนุ่ม กลุ้มแฮ นิ่วร้องสยองแสยงฯ
(๑๕๕) ๏ สำประทิวงิ้วง้าวสล่าง ถิ่นท่าป่ารำไร เจ๊กอยู่หมู่มอญไทย ปลูกผักฟักกล้วยกล้าย	กร่างไกร ไร่ฝ้าย ทำถั่ว รั้วเอย เกลื่อนข้างทางจรฯ
(๑๕๖) ๏ ถึงย่านบ้านรัดช้าง ข้างถูกผูกรึงรัง พลัดพรากจากฝูงพัง เพียงพี่ที่ทุเรศไร้	ปางหลัง รัดไว้ พวกเพื่อน เถื่อนเอย นิราศร้างห่างสมรฯ
(๑๕๗) ๏ บ้านตั้งฝั่งฟากน้ำ วัดทร่างปางก่อนสูญ ขอบเขื่อนเกลื่อนอิฐปูน โบสถ์ยับทับพระเจ้า	ธรรมกูล สงัดเศร้า เปื่อยเปล่า เจ้าเอย เจิ่งน้ำกรำฝนฯ
(๑๕๘) ๏ ยลย่านบ้านหนึ่งนั้น วัดสว่างอารมอาราม สว่างแต่ที่พี่ยาม ห่อนสว่างอย่างไว้	แนะนาม รื่นไม้ มืดมิด จิตรเอย ชื่ออ้างสว่างอารมฯ
(๑๕๙) ๏ โพพระระยะหญ้าน โพชื่นรื่นร่มใบ โปรดด้วยช่วยคุ้มไภย โพพระอนุเคราะห์ข้า	หญ่อมไพร โบกรย้า พยัฆพยศ คดเอย พระเจ้าคราวเข็นฯ
(๑๖๐) ๏ โพพญาท่าตลิ่งล้วน โพไผ่ไม้เต็งตเคียน ซิกซากกระบากกระเบียน เสลาสลอดสลับสล้าง	ฬ้อเกวียร ตขบบ้าง กระเบากระแบก กระบกแฮ เหล่าไม้ใกล้กระสินฯ
(๑๖๑) ๏ บ้านซ่องช่องชวากเวิ้ง เหล่าที่หนีมุนนาย ซ่องสุมซุ่มเรือนราย ใครจับกลับรุมข้า	เซิงหวาย เนิ่นช้า ริมกับ เกรี่ยงแฮ ขัดข้องซ่องหลวงฯ
(๑๖๒) ๏ บางมดแดงแขวงเขตคุ้ง ถิ่นเถื่อนเรือนรำไร นึกมดอดสูใจ เพียงพี่หมีมอดม้วย	ทุ่งไพร ไร่กล้วย จงมม่วง หวงแฮ ไม่สริ้นถวิลหวังฯ
(๑๖๓) ๏ วังยางค่างคุ้งสะล่าง โตล่งตลิ่งยิ่งยูงสูง นกแลแต่ลฝูงลฝูง ร่มรื่นชื่นชายน้ำ	ยางยูง ฉโงกง้ำ ฟุบสพั่ง รังเอย นั่งเหล้นเย็นสบายฯ
(๑๖๔) ๏ ถึงบ้านตาลเสี้ยนร่ำ ไต่ผโองโหญ่งโย่ทยาน หน้าหัวเราะเพราะรักหวาน เพียงพี่นี้แฝงเฝ้า	ทำตาล ย่างเก้า หวังใคร่ ได้ฤา ใฝ่น้ำคำหวานฯ
(๑๖๕) ๏ ว่างบ้านย่านน้ำเปลี่ยว ตลิ่งสูงฝูงรอกแต กรวยกร่างค่างเคียมแค ลมป่วนหวนหอมให้	เหลียวแล ไต่ไม้ ข่อยกทุ่ม กุ่มเอย ลเหี่ยลห้อยหงอยเหงาฯ
(๑๖๖) ๏ จวบจนชนบทบ้าน ท่าลาดหาดเกิดกัน เรือนตั้งฝั่งเรียงรัน คนภู่ดูครึกครื้น	ศรีจัน แก่งตื้น โรงเหล็ก เจ๊กเอย ค่ามช้างต่างเกวียนฯ
(๑๖๗) ๏ จวนเย็นเห็นแห่งบ้าน หาดใหญ่ไทยเจ๊กมอญ จอดเรือเมื่อเย็นรอน ร้องว่าอาศัยร้าน	ด่านขนอน มี่บ้าน ริมหาด สอาดเอย ร่มไม้ใกล้เรือฯ
(๑๖๘) ๏ เจ้าของร้องรับให้ หนุ่มหนุ่มชุ่มชื่นบาน ขึ้นฝั่งนั่งสำราญ สาวรุ่นวุ่นเวียนเฝ้า	ได้การ บ่เศร้า ร้านใต้ ไทรเอย ฝั่งน้ำชำเลืองฯ
(๑๖๙) ๏ ลูกเอยเฉยเช่นปั้น สาวเพ่งเล็งหลบสาว ปะเป็นเช่นพ่อคราว ตายราบลาภไม่แคล้ว	ปูนขาว สิ้นแล้ว ครั้งหนุ่ม ชุ่มฤา คลาดช้านาทีฯ
(๑๗๐) ๏ ลูกลาวสาวรุ่นน้อง เรือพี่มีสิ่งขาย ลูกเราเหล่าหนุ่มอาย สอนกระสาบตาบให้	ทักทาย ค่อยไหว้ แอบเด็ก เล็กแฮ ว่าซื้อหรือจำฯ
(๑๗๑) ๏ หนูพัดพลัดพลอดล้อ มีหมากอยากสู่สาว ป่านเจ้าเค่าเหนียวขาว ตาบฮ่ามถามหาแห้ว	เลียนสาว ซิ่นแล้ว ขายมั่ง กระมังแม่ แห่งนี้มีฤาฯ
(๑๗๒) ๏ ลาวไปไทยพี่น้อง มืดค่ำทำร่ายเรียง กลั่นชุบอุบอิบเอียง ขอหมากปากสั่นสท้าน	มองเมียง เราะร้าน กแอมแอบ แยบเอย ทดท้อย่อหญิงฯ
(๑๗๓) ๏ ราตรีพี่น้องอ่อน ขันใหญ่ใส่หมากพลู แห้วเลือกเผือกถั่วภู จสั่งมั่งไม่ได้	เอนดู นาบให้ พัดรับ กลับแฮ เดือดหน้าด่าตีฯ
(๑๗๔) ๏ ดึกลาวสาวรุ่นกล้า ให้กระเช้าเข้าเหนียว ถอยหลีกอีกบ่อเหลียว กลั่นรับกลับจุดไต้	มาเดียว นั่งใกล้ เลยลูก กูเอย ตอบโต้โมทนาฯ
(๑๗๕) ๏ บูราณท่านว่าเลี้ยง มันมักหักรั้วฉาว หนุ่มชายฝ่ายรุ่นราว ลูกโง่โซแสบท้อง	ลูกสาว เช่นพร้อง รักขะยั่น พรั่นแฮ บ่อรู้สู่สาวฯ
(๑๗๖) ๏ ครั้นช้าวสาวสบหน้า จากขนอนอ่อนหนาว คราวได้ไม่โลมลาว ครั้นลับกลับรฤกเหล้า	ลาสาว หนุ่มเศร้า ลองซู่ ดูแฮ ลูกโหง้โซสาวฯ
(๑๗๗) ๏ เอนดูหนูพี่น้อง คิดใคร่ได้เลี้ยงลาว แต่ลูกผูกรักชาว จเจ็บเล็บเขาไว้	สองสาว ลูกสไภ้ วังเล่า เจ้าเอย ข่วนร้ายคล้ายเสือฯ
(๑๗๘) ๏ บางกระพุ้งคุ้งน้ำเปลี่ยว บนบกนกซอแซ เห็นนกกกคู่แด เหมือนอยู่คู่เคียงน้อง	เหลียวแล แซ่ซ้อง ดานลฦก นึกเอย แนบเนื้อเหลือสนอมฯ
(๑๗๙) ๏ บ้านใหม่ไร่ฝ่ายสพรั่ง ฟ่ายออกดอกขาวดา เนื้อนุชสุดโสภา ชมฟ่ายคล้ายผิวสร้อย	ฝั่งชลา เด่นช้อย เพียงฟ่าย ไร่เอย สวาดิเนื้อเหลือนวลฯ
(๑๘๐) ๏ ถึงย่านบ้านกร่างเวิ้ง เกิดแก่งแหล่งเหวหิน ปล่องน้ำท่ำกุมภิน ยามเปลี่ยวเสียวทรวงสดุ้ง	วาริน ฮ่วงคุ้ง พวกเงือก เลือกแฮ ด่วนพ้นวลวังฯ
(๑๘๑) ๏ บ้านไร่ไทเจ๊กตั้ง กล้วยไข่ไร่เรียงราย ตกเครือเรื่อเรืองปลาย เฟื้องหนึ่งถึงสี่มื้อ	ทั้งทวาย เรียกซื้อ ปลีสลับ ปกับแฮ หมดรื้อซื้อเสมอฯ
(๑๘๒) ๏ วังปรานบ้านเว้นว่าง สองฝั่งวังเสือเกรง นายรอดทอดท้ายเพลง ป่าใหญ่ไม้ชื่นช้อย	วางเวง เกรียบฉม้อย พลอยหนุ่ม ชุ่มเอย ชุ่มฉ้อออรชรฯ
(๑๘๓) ๏ บางม่วงห้วงหาดตื้น ทรายเกลี่ยเรี่ยรอยเสือ ซึ้งซึกพฤกษครุมเครือ โปรยแต่ใบไม้หว้อน	ติดเรือ ซับซ้อน ค่างโครก โฮกแฮ วิ่งร้องพองขนฯ
(๑๘๔) ๏ ลูกค่างอย่างย้อมชาติ เหลืองอ่อนโอ้เอนดู แม่อุ้มชุ่มชื่นชู กอดแอบแนบอกห้อย	ชมภู เด็กน้อย ชมลูบ จูบเอย หกโน้มโถมทยานฯ
(๑๘๕) ๏ ย่านซื่อชื่อว่าบ้าน เหนแต่ชุมนุมลาว ลากอวนส่วนหนุ่มสาว เท่าแก่แลโล้งโต้ง	ย่านยาว ล่อนโล้ง เสียงแซ่ แม่เอย ต่างหล้อนห่อนอายฯ
(๑๘๖) ๏ อ้างว้างกลางน้ำร่ม ลิงค่างครางครวนโหย กระเบาออกดอกร่วงโรย หึ่งหึ่งพึ่งเพียงฆ้อง	ลมโชย โห่ร้อง รศรื่น ชื่นเอย ย่ำเถี้ยงเสียงกระหึมฯ
(๑๘๗) ๏ ยนย่านศารปู่เจ้า ปลาคล่ำน้ำซึ้งใส งูเหลือมเลื่อมเลือกไคล โตเท่าเสาเรือนกว้าน	จอมไพร สอาดสอ้าน คลานกลิ่ง ตลิ่งแฮ กวาดน้ำดำปลาฯ
(๑๘๘) ๏ ติดตื้นขืนถ่อค้ำ บนบกรกรังเสือ นำงูฟู่เลื้อยเหลือ ศักครู่ดูควันกลุ้ม	เขนเรือ ซอกซุ้ม หลีกยาก หลากแฮ กลบข้างทางจรฯ
(๑๘๙) ๏ เดกเหนเช่นมนุษหนั้ง แวววับคลับคลายฟู รู้ชัดจัดหมากพลู งูกระเพื่อมเลื่อมเลื้อย	หลังงู ฟ่องเฟื้อย พลีปู่ เจ้าเอย หลีกคล้ายหายสูรฯ
(๑๙๐) ๏ เรือคล่องล่องเลี้ยวเลื่อน ถึงย่านบ้านกลวยเวลา กล้วยไข่ไร่รื่นรดา หล่างแห่งแปลงปลูกอ้อย	เคลื่อนคลา บ่ายคล้อย ดกเรื่อ เครือเอย แอบกล้วยสลวยลำฯ
(๑๙๑) ๏ ถึงช่องคลองน้ำซับ เกิดแร่แง่งอกครื ผู้เท่าเล่าเลื่องฦา ครึคระระเรือต้อง	ซ้ายมือ ครืดท้อง เหล็กที่ ดีเอย ติดตื้นขืนเขนฯ
(๑๙๒) ๏ บ้านว่าขวาซ้ายค่าง หินแร่แลสลับสลอน เรือนตั้งฝั่งสาคร ปลาคล่ำน้ำไหลอึ้ง	ทางจร ฦกซึ้ง คนเงียบ เสียบเอย แอบคุ้งมุ่งทางฯ
(๑๙๓) ๏ วังหินถิ่นเถื่อนกว้าง สมอแสมสารสูง หว่างไผ่ไก่เถื่อนฝูง เด็กใคร่ได้ไก่อุ้ม	ยางยูง สดฉุ้ม ฟุบเขี่ย เรี่ยเอย แอบขึ้นครึนรายฯ
(๑๙๔) ๏ ไก่เถื่อนเหมือนจฬ้อ เด็กย่องด่องดีดมือ เข้าใกล้ไก่เปรียวปรื๋ เด็กโดดโลดไล่คว้า	ก้อกพือ มุ่งหน้า ปร๋อร่อน ว่อนแฮ ไคว่ขว้ำขะมำมอมฯ
(๑๙๕) ๏ ลงเรือเหื่ออาบหน้า อย่าไล่ไก่เลยเชย ดอกดวงร่วงรื่นรเหย เก็บศักห่อพ่อได้	หนูเอย ช่อไม้ หอมกลิ่น รรินแฮ เด็จร้อยสร้อยสนฯ
(๑๙๖) ๏ ย่านยาวลาวตั้งกลาด แล่ผ่าปลาฉแวงสวาย ย่างไฟใส่ซ่าราย พวกหนุ่มสุ่มเรือร้อง	หาดทราย แหวะท้อง เรียงนั่ง สพรั่งเอย เจียรน้อฬ้อลาวฯ
(๑๙๗) ๏ ถึงวนก้นหวดห้วง แร่เกลื่อนเหมือนซิงแขง ตำราว่าทองแดง พรายพร่างอย่างศรีรุ้ง	หินแลง ค่างคุ้ง เดกต่อย ย่อยแฮ รอดชี้ที่แถลงฯ
(๑๙๘) ๏ ตวันเยนเหนพยัฆด้อม โห่ขับกลับโฮกคน ขึ้นตลิ่งวิ่งคำรน ทังขู่ภู่เมียโขร้ง	ดื่มชล เคี่ยวโง้ง เราะไล่ ใกล้แฮ คร่างร้องก้องกระหึมฯ
(๑๙๙) ๏ นายรอดสอดรู้เท่า มักกัดสัตกินเหลือ มันหวงล่วงไล่เรือ หนูหนุ่มกุมมีดไม้	เหล่าเสือ ละไว้ รอดแนะ แวะแฮ มุ่งแย้งแทงเสือฯ
(๒๐๐) ๏ โห่ร้องซ้องแส้ป่า เสือวิ่งยิ่งทเยอทยาน ตามทางห่างฝั่งประมาณ ได้แต่เนื้อเหลือทั้ง	กล้าหาน หยักรั้ง สองเซ่น เหนแฮ ท่อนท้ายชายโครงฯ
(๒๐๑) ๏ รอดรัดมัดเชือกกลุ้ม ถึงที่เรือเสือตาม จากท่าป่าเปลี่ยวขาม ถ่อถี่หนีเสือพ้น	หนุ่มหาม ติดก้น ขยาดพยัฆ นักพ่อ พี่ให้ใจหายฯ
(๒๐๒) ๏ บูรานท่านว่าล้วง เหล่าลูกถูกตำราเหลือ เช่นพ่อก็กลืนเกลือ ชิงเหยื่อเสือต่อหน้า	คอเสือ เหล็กกล้า กลั้วเค่า เจ้าเอย นึกคร้ามขามแขยงฯ
(๒๐๓) ๏ วังฉลามยามสูริยเยื้อง เสียงสุนัขไนหอน ลิงค่างต่างโหวยวอน เผาะเผาะเราะรกเรื้อ	เย็นรอน เห่าเนื้อ วิเวกวาบ สาบเอย เรียดข้างทางจรฯ
(๒๐๔) ๏ มืดค่ำจำจอดค้าง หนุ่มหนุ่มสุมฟืนไฟ เนื้อย่างค่างเครื่องใน เนื้อสดรสอร่อยล้ำ	หว่างไพร ฝั่งน้ำ หมูแบ่ง แกงแฮ กระหลบฟุ้งคุ้งแหลมฯ
(๒๐๕) ๏ นอนค้างกลางหาดตื้น นิ่งนั่งฟั่งฟานฝูง เงาไม้ใหญ่ยางยูง เผาะเผาะเราะป่าต้อง	ตลิ่งสูง มฤคฆร้อง เยนเยียบ เงียบเอย ตวาดซ้ำร่ำไปฯ
(๒๐๖) ๏ เกือบหลับกรับเกรียบไม้ คุ่มคุ่มดุ่มตามเรือ ปลุกหนุ่มรุมโห่เสือ เด็กด่าคว้าฟืนขว้าง	ไต้เหนือ รอบข้าง สวบโขยด โดดแฮ ก่อให้ไฟโพลงฯ
(๒๐๗) ๏ เสือชุมหนุ่มแน่นหนั้ง ดึกยิ่งวิ่งเวียรไว จำเปนเซนพระไพร ตัดตับกับเนื้อพร้อม	รวังไฟ แวดล้อม เพราะเหญื่อ เสือแฮ พร่ำตั้งสังเวยฯ
(๒๐๘) ๏ เยนเยียบเงียบสงัดเงื้อม อารักศักสิทพึม ทิ้งทูตพูดงึมงึม จังหรีดกรีดกริ่งให้	เงาครึม พุ่มไม้ เงี่ยง่วง ทรวงเอย ลเหี่ยเศร้าหาวนอนฯ
(๒๐๙) ๏ ดึกดื่นฝืนเนตรหนั้ง แม่ม่ายลองไนเรียง รฦกแต่แม่ม่ายเวียง เปนม่ายร้ายนักน้อง	ฟังเสียง แหร่ร้อง สวาดิว่าง ค้างเอย จต้องลองไนฯ
(๒๑๐) ๏ หนุ่มหลับคลับคล้ายเลื่อม เจ้าป่าหน้าปากเปน ขี่แรดแผดเสียงเยน ร้องว่าลาแล้วคล้าย	แลเหน พยัฆร้าย ขยอกเหยื่อ เนื้อเอย เคลือบเข้าเงาหายฯ
(๒๑๑) ๏ ยามสามยามสงัดไม้ พร่ำพร่ำน้ำค้างพรม เยนเยียบเงียบสงัดลม ไม่นิ่งกิ่งก้านช้อย	ไพรพนม พร่างพร้อย แลตล่ง ดงเอย ชื่นฉุ้มพุ่มพกาฯ
(๒๑๒) ๏ ค่อนรุ่งฝุงไก่แจ้ เอ๊กเอื่อยเฉื่อยสำเนียง เรไรร่ายร้องเรียง เพียงรนาดพาดฆ้อง	แจ้วเสียง เนื่องซ้อง รับแซ่ แม่เอย แข่งเจ้งเพลงจีนฯ
(๒๑๓) ๏ เกือบรุ่งฟุ้งกลิ่นเกลี้ยง หึ่งหึ่งพึ่งเวียรวล มาลีคลี่กลีบบน ยิ่งรุ่งฟุ้งหอมเร้า	เพียงสุคน ว่อนเคล้า บานกลิ่น รรินเอย เร่งให้ใจเจริญฯ
(๒๑๔) ๏ รื่นรื่นชื่นเช่นน้ำ หวนจิตคิดเคยสนอม เจือจรรกลั่นกลิ่นรอม เคยชื่นรื่นรศต้อง	อบหอม แนบน้อง รวยรรื่น ชื่นเอย ตกไร้ไกลสมรฯ
(๒๑๕) ๏ เรืองรุ่งฝูงนกร้อง เรียกเร่งรถสูริยง ล่าป่าท่าน้ำจง จากฝั่งพรั่งพร้อมหน้า	ก้องดง เยี่ยมฟ้า เจริญศุข รุกขเอย หนุ่มน้อยพลอยเพลินฯ
(๒๑๖) ๏ ล่วงทางบางขวากคุ้ง เหนแต่แร่รกไคล ซ้ายขวาป่าสูงไสว เด็กใคร่ไปปลายน้ำ	เขดไพร เคลือบคล้ำ ว่างย่าน บ้านเอย สนุกแท้แควเหนือฯ
(๒๑๗) ๏ นึกนามสามชุกถ้า เกรี่ยงไร่ได้ฟ่ายลง เรือค้าท่านั้นคง รายจอดทอดท่าน้ำ	ป่าดง แลกล้ำ คอยเกรี่ยง เรียงเอย นับฝ้ายขายของฯ
(๒๑๘) ๏ นางเกรี่ยงเสียงเพราะพร้อง สาวผูกลูกปัดแดง คิ้วตาน่านวลแตง แค่งทู่หูยานย้อย	กหนองกแหนง ประดับพร้อย ตลหม่อม จอมเอย อย่างลว้าพาคลายฯ
(๒๑๙) ๏ สามเพงเลงสะล่างไม้ ป่าใหญ่ใช่เขดคน ร่มรื่นชื่นชมชล ปลาว่ายสายสินสอ้าน	ไพรสน ขาดบ้าน ซุ่มแต่ แร่เอย สอาดตื้นพื้นทรายฯ
(๒๒๐) ๏ ปลาชนางคว้างแคว้งว่าย เลื่อมเลื่อมเล่ตุกแก ไข่ฉะนางอย่างฝักแค สร้อยซ่ากากดเพลี้ย	ลายแล กดิบกเดี้ย เขียวฉอุ่ม ชุ่มเอย พล่านน้ำคล่ำทางฯ
(๒๒๑) ๏ ไอ้บ้าอ้าปากกว้าง ซิวสูบสีเสียดแซง กรีมกรายว่ายเวียรรแวง ฝักดาบปลาบเปลือยหล้อน	หางแดง แซกซ้อน รวังม่าย หมายเอย แฉลบหว้ายสายสินธุ์ฯ
(๒๒๒) ๏ ปลาตเพียนเวียรว่ายเคล้า เกล็จเคลือบเหลือบเหลืองเหลือ ปลาเสือมุ่งเหมือนเสือ หางไก่ใช่หางช้อย	คลอเรือ เลื่อมพร้อย ส่ายโบก กโชกแฮ ชแล่มหว้ายร่ายเรียงฯ
(๒๒๓) ๏ นานาปลาน้ำถิ่น ชมเล่นเหนปลาดหลาย ทางเปลี่ยวเที่ยวถึงปลาย บนบกนกกระเตนกระต้อย	หินทราย เล็กน้อย น้ำเล่า เจ้าเอย ต้องร้องซ้องเสียงฯ
(๒๒๔) ๏ ถึงรวางว่างบ้านชื่อ หอนประดู่ปรูพยอม ดอกกระดึงพึ่งแตนตอม นกพริกจิกจับห้อย	ชัดหอม ยื่นย้อย ต่อร่อน ว่อนแฮ หกหิ้วพลิ้วแพลงฯ
(๒๒๕) ๏ ถึงแก่งแห่งท้ายย่าน หินแร่แก่เก่าตรึง ลงเข็นเล่นน้ำอึง เยนสบายหายร้อน	บ้านทึง กรวดก้อน อาบชุ่ม หนุ่มเอย เรื่อยร้องลองลำฯ
(๒๒๖) ๏ เอนหลังฟังดอกสร้อย ร้องรับขับเสภา ลำนำคร่ำครวนหา ผอยหลับรับเสียงซ้อม	สักระวา เพื่อนพร้อม หวนเอก วิเวกเอย เสนาะน้ำคำครวนฯ
(๒๒๗) ๏ หยุดเรือเหนือวัดเงื้อม รื่นร่มรมยศุกโข วัดมีที่พระอุโบ เหนพระศรทาหมุ้ง	เงาโพ ค่างคุ้ง สดที่ กุดีแฮ มั่นสร้างทางบุญฯ
(๒๒๘) ๏ จัดแจงแต่งตบะเหลื้อม เทียรทูบท่วยแก้วรอง ลูกพลับกับกระเทียมดอง ย่ามร่มสมภารได้	ลายทอง ดอกไม้ ถวายคนะ พระเอย รับพร้อมน้อมถวายฯ
(๒๒๙) ๏ ตวันเยนเหบพระพร้อม ตีปะเตะตะกร้อตรง สมภารท่านก็ลง เข่าค่างต่างอวดโอ้	ล้อมวง คู่โต้ เล่นสนุก ขลุกแฮ อกให้ใจหายฯ
(๒๓๐) ๏ อยุดกระกร้อฬ่อไก่ตั้ง ผ้าพาดบาดเหล็กพนัน ไก่แพ้แร่ขบฟัน เจ้าวัดตัดเรือตั้ง	ตีอัน เหน็บรั้ง ฟัดอุบ ทุบเอย แต่งเหล้นเยนใจฯ
(๒๓๑) ๏ เสียเทียรเสียทูบซ้ำ เสียที่มีกระมลมา เสียดายฝ่ายศาสนา เสียน่าตาหูพร้อม	เสียสัทา โนศน้อม สัมนะ พระเอย เพราะรู้ดูเหน
(๒๓๒) ๏ จวนค่ำจำค้างย่าน ถอยหนีที่วัดอึง ตรวดน้ำร่ำรำพึง ให้เหล่าเจ้าป่าถุ้ง	บ้านทึง แอบคุ้ง แผ่ทั่ว ตัวเอย เทพสริ้นดินสวรรฯ
(๒๓๓) ๏ เหมือนรู้ผู่เถ้าท่าน เมียนากนามผัวทอง มาหาพ่าขาวของ ท่านช่วยอวยภรแล้ว	ทังสอง ผ่องแผ้ว คำนับ รับเอย เล่ารู้บูราณ
(๒๓๔) ๏ ฝ่ายตาอายุร้อย ยายสิบแปดปีแกม ตามองช่องเขมแหลม ฟันปากหมากเฆี้ยวจ้อย	ญี่สิบแถม กับร้อย ตลอดแน่ แม่เอย แจ่มอ้วนนวลขาวฯ
(๒๓๕) ๏ ผู้เถ้าเล่าเรื่องอย้าน ท้าวอู่ทองมาถึง แวะขอเชือกหนังขึง สาปย่านบ้านเขดคุ้ง	บ้านทึง ถิ่นถุ้ง เขาไม่ ให้แฮ คี่ทึ้งทึงแปลงฯ
(๒๓๖) ๏ วัดทร่างข้างคุ้งย่าน ชื่อชัดวัดคี่ทึ้ง ผู่เถ้าเล่าเรื่องจึง ท่านนั่งสั่งสอนพร้อง	บ้านทึง ถูกต้อง จะแจ้ง แสดงเอย พร่ำไว้ไม้ตรีฯ
(๒๓๗) ๏ ได้ครูผู่เท่าทั้ง สมมุติดุจะเทวดา ทายทักลักขณะรา จอดน่าท่าผู่เถ้า	ยายตา บอกเหล้า ศรีทั่ว ตัวเอย ท่วนห้าราตรีฯ
(๒๓๘) ๏ ตวันเที่ยงเสียงวิ่งแหร้ เสือตบขบภิขุสอง ต่อไก่ไล่นกคนอง เสือฟัดกัดกินด้วย	แซ่สนอง รูปม้วย นามเทศ เกดแฮ บาปซ้ำกรรมหนาฯ
(๒๓๙) ๏ ต่อนกยกพเนียดตั้ง เสือฉีกซีกโครงทลาย กินตับกับตโพกหาย ภิขุทุศีลต้อง	บังกาย ทลักท้อง เหนน่า ขาเอย โทษนั้นทันตาฯ
(๒๔๐) ๏ ต่อไก่ไม่สู้ฟาด ที่อยู่ปู่เจ้าไป เสือกินซิ่นตับไต สังเวทเหตุผู่เถ้า	ขาดใจ หลับเหล้า ตีนน่อง ท้องแฮ ทักแท้แน่จริงฯ
(๒๔๑) ๏ สำเรจรู้ผู่เถ้าช่วย สิบประการประกอบกลอน ขอสวัดสัฐาวอร สองเท่าเฝ้าร้องไห้	อวยภร กล่าวไว้ ไว้ว่า ลาเอย ลเหี่ยลห้อยหงอยเหงาฯ
(๒๔๒) ๏ สงสารท่านสอื้นโอ้ พลั่งพลั่งหลั่งน้ำตา หนูหนุ่มชุ่มชลนา ร่ำว่าท่าไม่ม้วย	โศกา ตกด้วย นั่งเจ่า เหงาเอย ไม่สริ้นถวินหวังฯ
(๒๔๓) ๏เรือออกนอกท่าบ้าน ย่อไว่ไห้สอื้นฟาย เชาบ้านท่านทังหลาย ไห้มั่งทังใหญ่น้อย	ท่านยาย มูกย้อย แลสลด หมดเอย นั่งผร้ำน้ำตาฯ
(๒๔๔) ๏ แลลับกลับกลั้นโศก หนุ่มน่อยพลอยรำคาร ทังหลายฝ่ายบูราณ เราพรากจากผู่เถ้า	สงสาร คิดเศร้า รักขู่ ชู้เอย ทุกร้อนห่อนเสบยฯ
(๒๔๕) ๏ ถึงย่านบ้านกระตั้วเหล่า โกนจุกลูกสาวทรง เชิญด้วยช่วยแต่งมง โกนจุกลูกเชาบ้าน	เชาดง สอาดสอ้าน คนเกริก ฤกษเอย อยู่ค้างกลางคืนฯ
(๒๔๖) ๏ ฟังติปี่พาดฆ้อง เพลงไทยใส่กลองโยน เด็กโดดโลดเล่นโขน ร้องขับรับอ้อแอ้	กลองตโภน ยุ่งแท้ แขนคอก ออกเอย อุบเหล้าเมามายฯ
(๒๔๗) ๏ เสียงซออออ่ออ้อ จับปี่เตร๋งเต้งเตง คลุยตรุ๋ยตรุ่ยตรุ้ยเหนง ฆ้องหน่องหนองน่องหน้อง	เอื่อยเพลง เต่งต้อง เหน่งเน่ง รนาดแฮ ผรึ่งพรึ้งพรึ่งตโภนฯ
(๒๔๘) ๏ สาวสาวเหล่าเลี้ยงเล่น ซองหมากฝากหนุ่มนำ โกนจุกลูกเล็กทำ เนตรซู่หนูหนุ่มน้อย	เต้นรำ เนตรชม้อย ขวันเล่า เจ้าเอย นั่งปลื้มลืมนอนฯ
(๒๔๙) ๏ บ่วงรักดักเด็กต้อง เปิดปากฝากคำลา ลงเรือเมื่อจะคลา แก่เท่าสาวส่งซ้อง	สองตา เหล่าน้อง คลอเนตร ทเวทเอย แซ่หน้าอาไลยฯ
(๒๕๐) ๏ บ่วงผูกลูกรักแล้ว ดักพ่อท้อที่กาย ห่อนอยู่ซู่สมรหมาย แต่เหล่าเจ้าลูกแก้ว	แร้วราย แก่แล้ว มัติโมฆ โอขเอย ก่อร้อนสอนแสลงฯ
(๒๕๑) ๏ หมากพลูบูหรี่ส้ม สาวหนุ่มรุมการุญ ผูกมิตรคิดขอบคุณ ทุกโศกโรคอย่าได้	ขนมขนุน รักให้ คนเท่า สาวเอย เดือดร้อนนอนสบายฯ
(๒๕๒) ๏ จากย่านบ้านกระตั้วแต่ ศรรักปักทรวงหนู รักป่าน่าชื่นชู ดูถูกลูกปลายน้ำ	แลดู เหน็บช้ำ ชมเล่า เจ้าเอย หนุ่มต้องหมองหมางฯ
(๒๕๓) ๏ น้อยน้อยพลอยว่าน้ำ สาวแก่แลคมสัน ดูมากว่าสิบวัน ไรจุกทุกทุกบ้าน	ลำสุพรรณ สะคร้าน ตลอดแว่น แคว้นเอย บ่อเว้นเห็นสาวฯ
(๒๕๔) ๏ บูราณท่านว่าน้ำ ป่าต้นคนสุพรรณ แดนดินถิ่นที่สูพรรณ ผิวจึ่งเกลี้ยงเสียงแจ้ว	สำคัน ผ่องแผ้ว ธรรมชาด มาศเอย แจ่มน้ำคำสนองฯ
(๒๕๕) ๏ ถึงถิ่นสริ้นบ้านป่า เรือติดคิดขยาดแสยง สวบสวบยวบไม้แฝง สองฝั่งทั้งขวาซ้าย	โป่งแดง พยัฆร้าย ฟุ้งสาบ วาบแฮ สัตร้องซ้องเสียงฯ
(๒๕๖) ๏ คลองกระเสียวเปลี่ยวป่ากว้าง เคยถิ่นกินโป่งโทง ขามช้างต่างจัดโจง เก็บกรวดอวดกันเหล้น	ทางโขลง เที่ยวเร้น กระเบนกระบิด ตี๊ดแฮ ตลอดน้ำลำทางฯ
(๒๕๗) ๏ คุ้งขวางบางแวกตื้น กรวดกระจ่างพร่างพรายลาย เหมือนเม็จเพชรัตราย ฉุนว่าแววแก้วก้อย	พื้นทราย เลื่อมพร้อย แอร่มอร่าม งามเอย นพเก้าวาวแหวนฯ
(๒๕๘) ๏ กระเบาออกดอกรยับย้อย พึ่งหมู่แมงภู่ตอม ว่าสุกลูกงามงอน กระทุ่มกระถินกลิ่นเร้า	ห้อยหอม ไต่เคล้า เงาะป่า พวาเอย รื่นข้างทางจรฯ
(๒๕๙) ๏ รินรินกลิ่นเฟื่องฟุ้ง ป่านอกดอกสำโรง เหล่าลูกผูกเรือฉโลง เหมนเช่นเหมนชื่ออ้าง	คลุ้งโขลง ร่วงค้าง ลากวิ่ง จริงแฮ อีกล้ำสำโรงฯ
(๒๖๐) ๏ ถึงหว่างยางพี่น้อง เก่าแก่แต่ก่อนปาง เกิดแร่แง่งอกขวาง ถูกปวดรวดเร้าล้น	สองยาง ป่าต้น ขวากระ รกะแฮ สะล่างแหร้แง่สลอนฯ
(๒๖๑) ๏ ปลายน้ำลำคุ้งแขบ ขดค่องต้องติดพเอิญ จอดสองพี่น้องเพลิน ชื่นชุ่มพุ่มพฤกษครื้น	โขดเขิน แอ่งตื้น พลองสะล่าง ยางเอย คร่อมน้ำลำลหาลฯ
(๒๖๒) ๏ ปลาดเหลือเรือหนุ่มน้อย ถึงหว่างต้นยางตาย ช่วยฉุดสุดชีพทลาย เมียแม่แซ่มาปล้ำ	ลอยพาย ตกน้ำ ทลักเลือด เฝือดแฮ ปลุกร้องซ้องเสียงฯ
(๒๖๓) ๏ ถามเขาเล่าว่าอ้าย ตีแม่แร่ลงเรือน เจ้าสองพี่น้องเหมือน โพล่งผลักหักคออ้าย	ฟักเฟือน ร่านร้าย มุ่งปราบ บาปแฮ ฝักม้วยด้วยกรรมฯ
(๒๖๔) ๏ ชาวป่าภาศภเศร้า เราเปลี่ยวเหลียวเหนศาล อารักศักสิทชาน โป่งป่าอย่าแผ้วพ้อง	สู่สถาน สองพี่น้อง เชี่ยวช่วย ด้วยเอย พวกข้าอาไศรยฯ
(๒๖๕) ๏ สรวงจ้าวพร้าวอ่อนกล้วย เชิญพี่น้องสองเสวย แรกมาอย่าถือเลย ขอแร่แม่เก็จก้อน	ด้วยเอย สว่างร้อน ลุกระโทษ โปรดพ่อ กับเต้าเจ้ายางฯ
(๒๖๖) ๏ หนูน้อยพลอยร้องบ่วง เสียงฉ่ำน้ำนมหวาน เบิกป่าท่าเทวถาน หนุ่มรับสรัพเสียงซ้อง	สรวงศาร แววก้อง ถูกท่วน ขบวนเอย เสนาะซ้อนกลอนในฯ
(๒๖๗) ๏ เทียรจุดขุดแร่หลั้น พลุ่งพลุ่งมุ่งดูประเดียว หนุ่มเหนเช่นลิงเหลียว ฟุ้งพิศฤทธิแร่ร้าย	ควันเขียว ดุ่มคล้าย เลื่อนกลับ ลับแฮ รู้เถ้าเจ้าหวงฯ
(๒๖๘) ๏ เหมือนครูผู่เท่าแจ้ง รอขุดจุดเทียรไชย ดับพิศฤทธิพระไพร เดี๋ยวหนึ่งอึ่งอู้อู้	แหนงใจ เช่นรู้ พรมสมุท อยุดแฮ อ่อนไม้ใหญ่รเนนฯ
(๒๖๙) ๏ ลมลั่นครั่นครึกฟ้า ซู่ซู่หนูวิ่งวน เทียรดับกลับมืดมน จวนค่ำจำอยุดค้าง	หนาฝน ว่าช้าง เหมนเบื่อ เสือเอย คิดแก้แร่โพรงฯ
(๒๗๐) ๏ ขอนเรือเหนือน้ำนึก คราวเคราะเพราะพระไพร ขัดพระจเชิญไฟ ทุ่งท่าป่าจะต้อง	น้อยใจ พี่น้อง ฟอนซู่ รู้ฤๅ โตล่งสริ้นถิ่นสถานฯ
(๒๗๑) ๏ เราถือซื่อสัจสร้าง แล่งล่าฟ้าดินพญาน หวังแร่แต่บูราณ จ้าวคิดปิดของขู้	ศีลทาน ย่อมรู้ ระงับโศก โลกเอย มนุษนั้นฉันใดฯ
(๒๗๒) ๏ ดึกสงัดสัตสงบคลุ้ม เยนรย่อบริเวณวง เคลิ้มหลับคลับคล้ายองค์ เหนสพรั่งนั่งไหว้	พุ่มพง หว่างไว้ อารัก ทักแฮ ว่าฬ้อขอสะมาฯ
(๒๗๓) ๏ รูปจ้าวสาวหนุ่มล้วน สองพี่มีเป็นสาม เรียกสองพี่น้องนาม สามแน่แต่คำพร้อง	นวลงาม ทั่งน้อง น้องพี่ มีเอย พี่น้องสองชายฯ
(๒๗๔) ๏ เล่าความตามเรื่องแหร้ ใช่คิดบิดเบือนบัง ขัดเคราะเพราะยุกยัง กายสิทพิศกล้าแกล้ง	แต่หลัง บอกแจ้ง อยู่อย่า มาเลย กลบกลุ้มคลุ้มควันฯ
(๒๗๕) ๏ รู้ศึกนึกเรื่องเจ้า ทราบหมดจดหมายตาม โออกตกอับยาม บุญบวดกรวดกระสินให้	เล่าความ แต่งไว้ ยุกยาก มากเอย แห่งเจ้าเล่าความฯ
(๒๗๖) ๏ เหมือนรู้ผู่เถ้าเล่า สามอย่างต่างลายแทง ใคร่เหนเช่นชี้แจง ค้างย่านศารพี่น้อง	จ้าวแถลง ถูกต้อง เจ้าบอก ดอกแฮ พนัศร้ายหายสูรฯ
(๒๗๗) ๏ รุ่งเช้าเข้าป่ากว้าง คลองเก่าเท่าลำกระโดง ซ้ายขวาป่าสมอโมง กระแบกกระเบาเสลาสล้าง	ทางโขลง โป่งช้าง ไม้อุโลก โมกเอย สลับต้นคนทาฯ
(๒๗๘) ๏ ตามร่องคลองที่เจ้า เด็ดดอดลอดลัดตาม เลี้ยวลดปลดปลิดหนาม เสียงแต่เนื้อเสือร้าย	เล่าความ ติดท้าย หน่อคลอก ออกแฮ ร่านร้องก้องกระหึมฯ
(๒๗๙) ๏ สุดคลองหนองหนึ่งกว้าง ที่ถิ่นดินดาดแดง สังเกตเขดขอบแขวง ขึ้นค่างทางขวาท้อง	อย่างแถลง ดุจพร้อง ความที่ ชี้เอย ทุ่งช้างวางเวงฯ
(๒๘๐) ๏ ภบถ่อบ่อแร่น้ำ เหมือนหมึกปึกปะดิน ปะแต่แร่ปรอดกิน เนื้อมั่งยังขยี้หยุ้ย	ดำนิล เดกคุ้ย แก่นเท่า เจ้าเอย ยกไว้ไปแสวงฯ
(๒๘๑) ๏ ตัดทางหว่างต้นโตนด เนื้อแยกแตกตื่นฝูง แฝงดูหมู่นกยูง พรายพร่างอย่างศรีรุ้ง	โขดสูง ฝุ่นฟุ้ง ยอบย่อง มองเอย อร่ามเพี้ยนเขียนซนฯ
(๒๘๒) ๏ รำแพนแอ่นอกฉะแง้ หันร่ายฝ่ายฝูงนาง ตัวผู่อยู่กลางกาง ก้อกรีดขีดเขี่ยเท้า	แผ่หาง นกเคล้า กลมปีก หลีกเอย ท่าฟ้อนอ่อนเอียงฯ
(๒๘๓) ๏ ด้อมดูหมู่มยุรย้าย เยี่ยงย่างนางรบำทำ เคยดูคู่เคียงรบำ เหนแต่ฝูงยูงคล้าย	ร่ายรำ ท่าฉะม้าย รเบงกลับ ลับเอย นุชฟ้อนงอนงามฯ
(๒๘๔) ๏ ฝ่ายฝูงยูงบ่อรู้ สังวาดชาติเช่นพรม ตัวภู่ฟู่ฟองกลม เกิดไข่ได้พวกพ้อง	สู่สม พระพร้อง เมียชื่น กลืนแฮ เพื่อส้องฟองกสินฯ
(๒๘๕) ๏ หนุ่มหนูพรูไล่พร้อม ปีกกระพือฮือฝูง ตานโดดโขดทรายสูง เหนรอบขอบเขดหน้า	ล้อมยูง ฟ่องฟ้า สมเล่า เจ้าเอย สนุกแท้แลเพลินฯ
(สรล้วน) (๒๘๖) ๏ เขาเขียวโขดคุ่มขึ้น ร่มรื่นรุกขรังเรียง โหมหัดหิ่งหายเหียง ย่างใหญ่ยอดยื่นย้อย	เคียงเคียง เรียบร้อย หัดหาด แฮ่วแฮ โยกโย้โยนเยนฯ
(๒๘๗) ๏ เลี้ยวทางหว่างช่องไม้ ปะแต่แร่กรัดเรือง ย่องเหยียบเลียบลำเหมือง หอมกระถินกลิ่นฟุ้ง	ไผ่เหลือง ร่วงรุ้ง ไม้ชื่น รรื่นเอย เฟื่องฟื้นชื่นใจฯ
(๒๘๘) ๏ สุดเหมืองเยืองขึ้นค่าง ล้วนแร่แก่เก่าเกิน พลวงเหล็กเด็กสดุดเดิน ชมเล่นเหนเกลื่อนกลิ้ง	หว่างเนิน เก็บทิ้ง กระโดดค่าม ตามแฮ กลาดสล้างอย่างฝันฯ
(๒๘๙) ๏ ลงเนินเดินป่ากว้าง ลมลั่นครั่นครืนเครง ควายเถื่อนเกลื่อนกลุ้มเกรง ป่าใหญ่ไม้ร่มชื้น	วังเวง ครึกครื้น เกรียวโห่ โร่แฮ ช่อช้อยย้อยไสวฯ
(๒๙๐) ๏ พิศพวงดวงดอกไม้ รยับรย้าน่าชม ม่วงโมกโศกสุกกรม ดอกดกนกน้อยน้อย	ไพรพนม แช่มช้อย กรวยกร่าง สล้างเอย เหนี่ยวไซ้ไส้เพกาฯ
(๒๙๑) ๏ ดูเดียวเปลี่ยวอกอ้าง คิดใคร่ได้คนเคย คลอเคล้าเฟ่าชื่นเชย ถามไถ่ได้กระจู้กระจี้	ว้างเอย คู่ชี้ ชมนก หกแฮ กระแจะแต้มแก้มหอมฯ
(ราชสีห์เทียมรถ) (๒๙๒) ๏ ยนโศกยามเศร้ายิ่ง คิดสุดขัดแสนเขน หวนหนาวหากนึกเหน ดวงจิตเด็จจากได้	ทรวงเยน โศกไข้ หน้าแห่ง น้องแฮ จึ่งดิ้นจำโดยฯ
(๒๙๓) ๏ เสลาสลอดสลับสล้าง สอึกสอะสอมสไอ มแฝ่มฟาบมเฟืองมไฟ ตขบตขาบตเคียนตคร้าน	สลัดได สอาดสอ้าน มแฟบมฝ่อ พ่อเอย ตคร้อตไคร้ตเคราตครองฯ
(๒๙๔) ๏ ถึงธารบ้านเกรี่ยงร้าง ไร่ฟ่ายหมายมั่นคง รอนรอนอ่อนอัศดง ภักผ่อนนอนเรือนห้าง	กลางดง คิดค้าง แดดพยับ ลับเอย ก่อให้ไฟโพลงฯ
(๒๙๕) ๏ เหล่าลูกถูกส้มทับ หักฮ่างต่างหัดปีน เหนื่อยนอนอ่อนมือตีน ดึกดื่นฟื้นฟังแหว้ว	พลับจีน คล่องแขล้ว ต่างรงับ หลับเอย วิเวกวิ้วหวีวโหวยฯ
(สกัดแคร่) (๒๙๖) ๏ หนาวลมห่มผ้าห่อน ฟ้าพร่ำน้ำค้างพราว เด่นเดือนเกลื่อนกลาศดาว ใจเปล่าเศร้าซบหน้า	หายหนาว พร่างฟ้า ดวงเด่น นึกน้องหมองใจฯ
(๒๙๗) ๏ ไร่เกรี่ยงเสียงหลอดโหร้ โหว่งโหว่งโรงรายเรียง หว่างไม้ไก่ขันเคียง ยามดึกนึกนุชน้อง	โหร่เสียง รับพร้อง เสียงเอ่ก อี๋เอ้กเอย นิ่งเศร้าเปล่าทรวงฯ
(๒๙๘) ๏ จังหรีดกรีดกริ่งร้อง แหร่แหร่แม่ม่ายเรียง จักกจั่นสนั่นสำเนียง ผี่ผิวหวิ่วโหวกร้อง	ซ้องเสียง รับซ้อง เสนาะเรื่อย เฉื่อยเอย รอบข้างวางเวงฯ
(๒๙๙) ๏ ค่อนคืนดืนดึกแท้ เกรี่ยงไร่กระไรเลย ด่องด่องย่องเหยาะเงย ปลุกหนุ่มกุมขวานเงื้อ	แม่เอย ล่าเนื้อ ฉโงกฉะงัก ทักแฮ ผงะร้องซ้องเสียงฯ
(๓๐๐) ๏ ถามไถ่ใช่เหล่าร้าย พูดเล่นเป็นคนชรา ถามชี้ที่ว่านยา ชื่อกวั่งสั่งซ้ำให้	กรายมา รักใขร้ รยะย่าน บ้านเอย แวะเข้าเย่าเรือนฯ